Jednym z licznych dzieł, które upamiętniły 400-lecie urodzin Mikołaja Kopernika, był obraz Wojciecha Gersona, który powstał z inspiracji wzmiankami o pobycie genialnego astronoma Rzymie. W 550. rocznicę jego urodzin przypominamy to fascynujące płótno.
Henryk Sienkiewicz, noblista, autor Quo vadis, przywołuje w swoich pismach – listach, felietonach i relacjach z wystaw artystycznych – liczne obrazy Henryka Siemiradzkiego (1843–1902). O jednym z nich pisał: „Nikt tak nie maluje ruchu promieni słonecznych jak Siemiradzki”. Te same słowa równie dobrze można odnieść do ostatniego obrazu tego malarza – Przyszłe ofiary Koloseum. Jest zatem w tym pięknym obrazie lekki powiew impresjonistycznej wizji świata. Wykształcony w Petersburgu i Monachium artysta osiadł w 1872 r. w Rzymie i tu osiągnął sławę, malując, jak Alma-Tadema, obrazy o tematyce grecko-rzymskiej. Jednak w annałach dziejów malarstwa zapisał się przede wszystkim jako twórca monumentalnych płócien ukazujących sceny z życia pierwszych chrześcijan. To on był przewodnikiem Sienkiewicza po Rzymie i podsunął mu kilka wątków tematycznych zawartych w Quo vadis.
Dzięki prezentowanemu w National Gallery obrazowi Jana Matejki możemy opowiedzieć nie tylko o historii Polski, państwa Jagiellonów, ale również o polskiej nauce, o polskiej akademii, o tradycjach naukowych, a także o kwestiach związanych z polską religijnością. Wątków do opowiedzenia jest bardzo wiele – pisze prof. Arkady RZEGOCKI.