„Dzieci Zamojszczyzny” – symbol martyrologii dzieci polskich podczas II wojny światowej

Były głodne, chore, zalęknione, wciąż dopytywały o swoich rodziców i o to, kiedy wrócą do domu. Nie wszystkie znały swoje nazwiska, a niektóre nie pamiętały nawet własnych imion. Wielu dzieciom trudności sprawiały odpowiedzi na pytania: ile masz lat czy skąd pochodzisz. Zimą 1942/1943 r., podczas siarczystych mrozów, Niemcy wywozili z Zamościa „w nieznane” polskie dzieci. W drodze dzieci te zamarzały lub umierały z głodu i wycieńczenia – stłoczone w bydlęcych zaplombowanych i nieogrzewanych wagonach, wysypywanych wapnem i chlorem.